Thực phẩm chức năng

Thực phẩm chức năng không còn xa lạ với người Việt. Từ sản phẩm hỗ trợ tiêu hóa, tăng miễn dịch đến cải thiện giấc ngủ hay giảm cholesterol – chúng xuất hiện khắp nơi, trong nhà thuốc, siêu thị và cả trên các sàn thương mại điện tử. Nhưng giữa hàng ngàn nhãn hiệu, người tiêu dùng ngày càng tự hỏi:

“Làm sao biết đâu là sản phẩm thực sự có hiệu quả, chứ không chỉ là quảng cáo?”

Đó chính là lý do Dịch vụ Bảo chứng Khoa học cho Thực phẩm Chức năng của VIỆN HÀN LÂM Y HỌC ra đời – nhằm phân tích và xác thực cơ sở khoa học của các tuyên bố công dụng, giúp doanh nghiệp nói đúng sự thật và giúp người tiêu dùng hiểu đúng giá trị thật.

“Bảo chứng khoa học” là quá trình đánh giá mức độ hợp lý của tuyên bố công dụng dựa trên bằng chứng nghiên cứu, tài liệu khoa học và cơ chế sinh học đã được công bố.

Khác với kiểm nghiệm an toàn hay thử nghiệm lâm sàng, bảo chứng khoa học tập trung vào việc chứng minh mối liên hệ giữa thành phần – cơ chế – hiệu quả sinh học. Ví dụ:

• Một sản phẩm chứa chiết xuất nghệ có thể công bố “hỗ trợ chức năng gan” chỉ khi hoạt chất curcumin đã có dữ liệu khoa học chứng minh tác dụng này.
• Một viên uống chứa collagen có thể quảng cáo “cải thiện da” chỉ khi có bằng chứng cho thấy liều lượng sử dụng đạt mức có hiệu quả sinh học.

Không có bằng chứng, mọi tuyên bố chỉ là lời nói. Vì vậy, bảo chứng khoa học chính là “bộ lọc minh bạch” giúp sàng lọc giữa sản phẩm có thật sự hiệu quả và sản phẩm chỉ nói hay.

Dịch vụ được thực hiện độc lập, theo quy trình chuẩn quốc tế, đảm bảo tính khách quan, minh bạch và có thể truy xuất.

1. Tiếp nhận hồ sơ và xác định phạm vi đánh giá

Doanh nghiệp cung cấp hồ sơ sản phẩm gồm: công thức, tỷ lệ thành phần, tuyên bố công dụng và tài liệu tham khảo nếu có. Viện xác định nhóm công dụng cần đánh giá: tiêu hóa, miễn dịch, xương khớp, tim mạch, thần kinh, nội tiết...

2. Phân tích cơ sở khoa học của thành phần

Các chuyên gia của Viện tiến hành rà soát dữ liệu khoa học hiện có:

• Tài liệu từ các tạp chí y học và dinh dưỡng quốc tế (PubMed, EFSA, Scopus...).
• Các nghiên cứu in vitro, in vivo và meta-analysis về hoạt chất.
• Cơ chế tác động sinh học và liều lượng hiệu quả đã được ghi nhận.

Từ đó, Viện đánh giá mức độ chứng cứ của từng thành phần liên quan đến công dụng được công bố.

3. Đánh giá tính hợp lý của tuyên bố công dụng

Kết quả phân tích được tổng hợp và xếp hạng theo 3 mức:

• Có chứng cứ khoa học mạnh: nhiều nghiên cứu độc lập, kết quả nhất quán.
• Có chứng cứ tiềm năng: đã có nghiên cứu sơ bộ, cần thêm dữ liệu.
• Chưa đủ chứng cứ: chưa có cơ sở khoa học đáng tin cậy.

Nhờ vậy, doanh nghiệp có thể điều chỉnh cách diễn đạt công dụng để vừa trung thực, vừa tuân thủ quy định pháp luật.

4. Lập báo cáo bảo chứng khoa học

Sau khi hoàn tất, VIỆN HÀN LÂM Y HỌC ban hành Báo cáo Bảo chứng Khoa học cho Thực phẩm Chức năng – tài liệu tổng hợp các bằng chứng, tài liệu tham khảo và kết luận đánh giá. Doanh nghiệp có thể sử dụng báo cáo này để:

• Làm căn cứ khoa học cho hồ sơ công bố sản phẩm.
• Hỗ trợ nội dung truyền thông, quảng bá minh bạch.
• Tăng uy tín khi làm việc với nhà thuốc, đại lý, hoặc đối tác quốc tế.

Đối với doanh nghiệp

• Khẳng định chất lượng và tính khoa học của sản phẩm.
• Tránh rủi ro pháp lý khi công bố công dụng không có cơ sở.
• Gia tăng niềm tin thương hiệu, đặc biệt trong các kênh truyền thông và phân phối hiện đại.
• Tạo lợi thế cạnh tranh, khi người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến “chứng cứ” hơn là “quảng cáo”.

Đối với người tiêu dùng

• Tiếp cận thông tin minh bạch: hiểu rõ sản phẩm dựa trên bằng chứng, không chỉ lời giới thiệu.
• Yên tâm lựa chọn các sản phẩm đã được cơ quan nghiên cứu độc lập bảo chứng.
• Tránh bị dẫn dắt bởi những tuyên bố thiếu căn cứ, giúp bảo vệ sức khỏe và tài chính của bản thân.

Ở các nước phát triển, mọi tuyên bố công dụng của thực phẩm chức năng đều phải trải qua đánh giá khoa học độc lập trước khi được công bố. Đây là tiêu chuẩn mà VIỆN HÀN LÂM Y HỌC đang từng bước áp dụng tại Việt Nam – nhằm xây dựng một thị trường thực phẩm chức năng minh bạch, chuẩn mực và bền vững.

Dịch vụ không chỉ giúp doanh nghiệp nâng cao giá trị sản phẩm, mà còn giúp cơ quan quản lý dễ dàng giám sát, bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng có thêm cơ sở để khuyến nghị đúng đắn cho người dùng.

Thực phẩm chức năng chỉ thực sự có giá trị khi công dụng của nó được chứng minh bằng bằng chứng khoa học đáng tin cậy. Dịch vụ Bảo chứng Khoa học cho Thực phẩm Chức năng của VIỆN HÀN LÂM Y HỌC ra đời để khẳng định điều đó: giúp doanh nghiệp nói đúng – người tiêu dùng hiểu đúng – xã hội phát triển đúng hướng.

“Một sản phẩm đáng tin là sản phẩm không cần nói quá, vì bản thân khoa học đã nói thay cho nó.”

🌿 VIỆN HÀN LÂM Y HỌC – Nơi khoa học bảo chứng cho giá trị thật của thực phẩm chức năng Việt Nam.